Tasarım tescili, markaların ve bireysel tasarımcıların yaratıcı çalışmalarını koruma altına almasını sağlayan önemli bir fikri mülkiyet hakkıdır. Tescilli tasarımlar, patent başvurusu, faydalı modeller ve marka tescili gibi diğer fikri haklarla birlikte, sahiplerine ticari avantaj ve hukuki güvence sunar. Ancak, bu hakların belirli bir koruma süresi vardır ve süresi dolan tescilli tasarımlar kamuya açık hale gelir.
Tescilli Tasarımların Koruma Süresi Kaç Yıldır?
Tescilli tasarımlar, Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) veya Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) gibi uluslararası kuruluşlar tarafından koruma altına alınabilir.
- Türkiye’de tescilli tasarımlar, başvuru tarihinden itibaren 5 yıl süreyle korunur.
- Bu süre 5’er yıllık dönemlerle yenilenerek toplamda 25 yıla kadar uzatılabilir.
- Tescilsiz tasarımlar ise sadece 3 yıl boyunca korunur ve süresi dolduğunda herkes tarafından serbestçe kullanılabilir.
Bu nedenle, ticari değeri olan tasarımlarınızı erken tescil ettirerek uzun vadeli koruma sağlamanız önerilir.
Tasarımınız Korunmazsa Neler Olabilir?
Eğer tasarımınızı tescil ettirmez veya koruma süresi dolduğunda yenileme yapmazsanız, ticari haklarınızı kaybedebilir ve ciddi rekabet sorunlarıyla karşılaşabilirsiniz.
Tasarımınız Kopyalanabilir
Tescilsiz bir tasarım, rakipleriniz veya sahte üreticiler tarafından izinsiz şekilde kullanılabilir. Özellikle ambalaj tasarımı, moda ve tekstil tasarımı veya endüstriyel tasarım alanında, tasarımın taklit edilmesi büyük bir ticari kayıp yaratabilir.
Hukuki Hak Talep Edemezsiniz
Tasarımınızı tescillemediğinizde, markanızın veya ürününüzün başka kişiler tarafından kullanılmasını engellemek için hukuki işlem başlatamazsınız. Marka tescili ve tasarım tescili gibi yasal haklardan yararlanmak için sürecin resmi olarak tamamlanmış olması gerekir.
Rakipleriniz Sizi Piyasadan Silebilir
Özgün tasarımlar, pazarda benzersizlik ve güven yaratır. Eğer tasarımınız korunmazsa, bir rakip firmanın sizin tasarımınızı alıp kendi adıyla tescillemesi ve pazarda sizin önünüze geçmesi mümkün hale gelir.
Bu tür olumsuzluklarla karşılaşmamak için tasarımınızı tescillemeli ve koruma süresi dolmadan önce yenileme başvurularınızı yapmalısınız. Ancak tasarımınızı nasıl koruyacağınızı belirlerken telif hakkı ile tasarım tescili arasındaki farkı iyi anlamanız gerekir. Çünkü her iki koruma türü, farklı alanlara odaklanır ve farklı hukuki avantajlar sağlar.
Telif Hakkı ile Tasarım Koruması Arasındaki Fark Nedir?
Tasarım hakkı genellikle telif hakkı ile karıştırılabilir. Ancak, bu iki koruma türü farklıdır:
- Tasarım tescili, bir ürünün görsel unsurlarını (şekil, desen, renk, yüzey dokusu gibi özelliklerini) korur.
- Telif hakkı, sanat eserleri, kitaplar, müzikler, yazılımlar ve grafik tasarımlar gibi yaratıcı içerikleri korur.
- Tescilli tasarımlar süresi dolduğunda herkes tarafından kullanılabilirken, telif hakkı genellikle eser sahibinin ömrü boyunca ve ölümünden sonra 70 yıl boyunca geçerlidir.
Eğer bir tasarım hem ticari olarak korunmak hem de sanat eseri olarak sahiplenilmek isteniyorsa, tasarım tescili ve telif hakkı birlikte alınabilir.
Tasarım Tescili ile Patent ve Faydalı Model Koruması Arasındaki Fark
Patent başvurusu ve faydalı modeller, teknolojik yenilikler ve teknik çözümleri korurken; tasarım tescili sadece görsel özellikleri korur.
| Koruma Türü | Koruma Kapsamı | Koruma Süresi | |
| Tasarım Tescili | Ürünün dış görünümü (şekil, renk, desen) | 5 yıl + 5’er yıllık yenilemelerle 25 yıla kadar | |
| Patent | Teknik buluşlar ve yenilikler | 20 yıl (yenileme yapılamaz) | |
| Faydalı Model | Küçük çaplı teknik geliştirmeler | 10 yıl (yenileme yapılamaz) |
Eğer tasarımınız hem teknolojik bir yenilik içeriyorsa hem de görsel olarak korunmasını istiyorsanız, hem patent hem de tasarım tescili başvurusu yapmanız gerekebilir.
Tescil ve Danışmanlık Bürolarının Önemi
Tasarım tescili süreci, hukuki prosedürler ve teknik detaylar içerdiğinden, süreci uzman yardımıyla yürütmek hataları önler ve tescil süresini hızlandırır.
Deneyimli danışmanlık firmaları, şunları sağlayarak tescil sürecini kolaylaştırır:
✔ Başvurunun eksiksiz ve hatasız yapılması
✔ Yenilik incelemesi ve hukuki değerlendirme
✔ Uluslararası tescil sürecinin yönetimi
✔ İtiraz ve ihlal durumlarında hukuki destek sağlama
Bu noktada, Prestij Marka, tasarımınızı güvence altına almanız için size profesyonel rehberlik sunan bir marka danışmanlık firmasıdır. Tasarım tescili, marka koruma, patent başvurusu ve fikri mülkiyet hukuku gibi konularda uzman kadrosu ile sürecin her aşamasında hızlı ve güvenilir bir hizmet sunar. Tasarımınızı erken tescilleyin, hukuki haklarınızı güvence altına alın ve rakiplerinizin önüne geçin!
