Marka tescili, işletmelerin ve bireylerin markalarını koruma altına almasını sağlayan önemli bir hukuki süreçtir. Ancak, belirli durumlarda tescilli marka iptali gündeme gelebilir. Özellikle kullanılmayan, yanıltıcı veya genel kullanıma dönüşen markalar iptale konu olabilir.
Tescilli marka iptali hangi durumlarda gerçekleşebilir ve marka iptali gerçekleşirse ne olur sorularına detaylı yanıtlar vereceğiz.
Tescilli Marka İptali Hangi Durumlarda Gerçekleşebilir?
Beş Yıl Kullanılmayan Markalar (SMK 9. Madde)
Marka tescili yapılan bir markanın, beş yıl içinde ticari faaliyetlerde kullanılmaması veya beş yıl boyunca kesintisiz olarak kullanılmaması durumunda Türk Patent Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından iptal edilmesi mümkündür.
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun (SMK) 9. maddesi şu şekilde düzenlenmiştir:
“Tescil tarihinden itibaren beş yıl içinde haklı bir sebep olmadan tescil edildiği mal veya hizmetler bakımından marka sahibi tarafından Türkiye’de ciddi biçimde kullanılmayan ya da kullanımına beş yıl kesintisiz ara verilen markanın iptaline karar verilir.”
Bu madde, tescilli marka iptali süreçlerinde en sık kullanılan dayanaklardan biridir.
Markanın Genel Kullanıma Dönüşmesi (SMK 26/1-b)
Bir marka, halk arasında yaygın olarak kullanılmaya başlanır ve jenerik hale gelirse, artık belirli bir ürün veya hizmeti temsil etmekten çıkar. Örneğin, bir marka isminin günlük dilde bir ürünün genel adı haline gelmesi, iptal için yeterli bir gerekçe olabilir.
Tüketiciyi Yanıltıcı Markalar (SMK 26/1-c)
Eğer bir marka, tüketiciyi yanıltıcı bir şekilde sunulmuşsa, özellikle niteliği, kalitesi veya coğrafi kökeni hakkında yanlış bir izlenim yaratıyorsa, iptal edilebilir.
Örneğin, bir marka “Antep Fıstıklı Çikolata” adıyla tescillenmiş ancak içerisinde Antep fıstığı kullanılmıyorsa, bu marka iptale konu olabilir.
Garanti veya Ortak Markaların Teknik Şartnamelere Aykırı Kullanılması (SMK 26/1-ç)
Garanti markaları veya ortak markalar, belirli kalite standartlarını sağlamak için oluşturulmuştur. Eğer marka sahibi, bu standartlara uymuyorsa, markanın iptali gündeme gelebilir.
Tescilli Marka İptal Olursa Ne Olur?
Eğer bir marka Türk Patent Kurumu tarafından iptal edilirse, şu sonuçlar doğar:
Marka Sahibi Haklarını Kaybeder: Tescil edilen marka, iptal edilmesiyle birlikte marka sahibinin tüm yasal haklarını kaybetmesine neden olur.
Marka Kamuya Açık Hale Gelir: İptal edilen bir marka, başka kişiler veya işletmeler tarafından yeniden tescil edilebilir.
Ticari ve Hukuki Kayba Yol Açabilir: Markanın iptal edilmesi, işletmeler için ciddi mali kayıplara ve hukuki sorunlara neden olabilir.
Marka İptal Sürecindeki Güncellemeler
Daha önce tescilli marka iptali davaları, Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri üzerinden yürütülüyordu. Ancak 10 Ocak 2024 itibariyle yürürlüğe giren değişiklikle birlikte, marka iptal süreçleri artık Türk Patent ve Marka Kurumu’na (TÜRKPATENT) devredildi.
Bu değişiklik, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 26. maddesi kapsamında gerçekleşti ve sürecin daha hızlı ve maliyetsiz bir şekilde tamamlanmasına olanak sağladı. Artık girişimciler, hukuki süreçlerle uğraşmak yerine TÜRKPATENT’in elektronik başvuru sistemi (EPATS) üzerinden “Marka İptal Talebi Ön Başvurusu” yapabiliyor.
Bu sistem, hem girişimcilerin hem de marka sahiplerinin işini kolaylaştırarak sürecin hızlanmasını sağlamaktadır.
Bu ve diğer kritik süreçler hakkında detaylı bilgi almak için WhatsApp iletişim hattımız üzerinden bize kolayca erişim sağlayabilirsiniz.
Marka tescili işletme ler için büyük önem taşırken, tescilli marka iptali de belirli durumlarda kaçınılmaz olabilir. Türk Patent Kurumu, 10 Ocak 2024 itibariyle süreci hızlandırarak marka iptal başvurularını doğrudan kabul etmeye başladı. Bu değişiklik, markaların gereksiz yere atıl kalmasını önleyerek yeni girişimcilerin önünü açmaktadır.
Eğer markanızın iptali ile ilgili bir risk taşıdığınızı düşünüyorsanız, marka tescili ve iptal süreçleri hakkında marka tescil ve danışmanlık bürolarından destek almanız faydalı olacaktır.
